Ventileren

Veel mensen hebben last van vocht gerelateerde klachten in huis. Meestal wordt gedacht dat dit van buiten komt. ‘Optrekkend vocht’ of ‘doorslaande muren’ worden vaak gemeld als oorzaak. In de praktijk blijkt dat het vocht vooral van binnenuit komt. Het meeste vocht is het zogenaamde ‘leefvocht’. Door mensen, huisdieren, planten, wasdroger, vaatwasser, plantengieter op de verwarming en een aquarium kan er per dag wel zo’n tien tot vijftien liter water in de vorm van waterdamp in huis komen. Dit slaat vaak neer in de hoeken of net boven de plinten en kan resulteren in schimmelvorming. De vraag is dan ook: Hoe komen we van al dat vocht af? 

Het is natuurlijk al te laat als u ziet dat uw muren vochtig zijn en het behang door schimmel zwart wordt. U kunt een teveel aan vocht in huis veel eerder opmerken! Bijvoorbeeld als het in uw woning ‘drukkend’ en ‘bedompt’ is. Als dit het geval is, dan is er teveel vocht bij een vaak te hoge kamertemperatuur. Ook door het beslaan van ramen merkt u dat er teveel vocht in huis is. Ramen met enkel glas beslaan veel sneller dan ramen met dubbelglas. Het beste kunt u het zien als u een goede hygrometer heeft. Dat apparaat geeft de vochtigheid van de lucht aan. Als vuistregel geldt dat bij de kamertemperatuur de relatieve vochtigheid tussen de circa 40% en 70% moet liggen. Omdat de temperatuur buiten hier invloed op heeft, is hieronder voor een aantal buitentemperaturen de ideale relatieve luchtvochtigheid weergegeven:

• Is het buiten -10 ºC en binnen 20 ºC? Dan is de ideale relatieve luchtvochtigheid 41%
• Is het buiten 0 ºC en binnen 20 ºC? Dan is de ideale relatieve luchtvochtigheid 56%
• Is het buiten +10 ºC en binnen 20 ºC? Dan is de ideale relatieve luchtvochtigheid 75%

Veel mensen maakten de laatste jaren zoveel mogelijk kieren dicht of wonen simpelweg in een woning met van zichzelf al een goede kierdichting. Het is goed om geen last van tocht te hebben en de warmte binnen te houden. Maar, als er niet geventileerd wordt, kan het vocht, dus ook het leefvocht, niet weg. Voor een gezond leefmilieu in huis moeten we elke dag ventileren. Vooral als er veel vocht vrijkomt zoals tijdens het douchen, koken of bij binnenshuis was drogen. U kunt het beste ventileren door twee uitzetraampjes tegenover elkaar open te zetten. Aan één kant een raam open zetten heet ‘luchten’ en dat duurt langer. Als er geen ernstige vochtproblemen zijn, dan is eenmaal ventileren per dag gedurende twintig minuten voldoende. Dat kunt u bijvoorbeeld ’s avonds voor het naar bed gaan doen of ’s morgens tijdens het huishoudelijke werk. Zet tijdens het ventileren de kachel laag of de thermostaat van de centrale verwarming op 15 ºC. Mechanische ventilatie in de keuken schakelt u bij voorkeur een kwartier voor het koken in en dan in de hoogste stand. Plaats nooit zelf een ventilator. Daardoor kunt u meer afzuiging dan toevoer krijgen. Als u een woning heeft met zogenaamde ‘laag temperatuur verwarming’ dan kunt u beter de thermostaat niet teveel laten zakken omdat het bij deze verwarmingssystemen langer duurt dat het weer warm in huis wordt. Een gezond binnenklimaat is altijd een samenspel met verwarming en ventileren.

Bij ernstige vochtproblemen kan er schimmel op de muren ontstaan en zijn er voortdurend beslagen ruiten, ook bij dubbelglas. In dat geval is het noodzakelijk om gedurende de gehele dag te ventileren. Neemt u in dit specifieke geval contact op met ons want dan kan de oorzaak, en dus ook de oplossing, anders zijn.

Heeft u mechanische ventilatie dan moet u deze de hele dag in werking laten. Controleer af en toe of de mechanische ventilatie het nog doet. Als u een strookje papier voor de opening houdt, moet dit naar ‘binnen’ worden gezogen. Bij een afzuigkap boven het fornuis moet u de filter regelmatig reinigen. Dit geldt ook voor de ventilatieroosters in ramen. Deze zitten er natuurlijk niet voor niets en zorgen voor toevoer van verse lucht. De mechanische ventilatie zuigt de lucht in uw woning weer af.

Koude lucht kan minder waterdamp bevatten dan warme lucht. Als we daarom ’s nachts de verwarming lager zetten, dan kan door temperatuurdaling de in de lucht aanwezige waterdamp op een koude plek in uw woning neerslaan. Bijvoorbeeld achter de kast of zomaar in een hoek van de kamer. U kunt dit voorkomen door ’s avonds voor het naar bed gaan te ventileren. U zet dan eerst de verwarming lager of de thermostaat op 15 ºC en daarna ventileert u gedurende een kwartier door bijvoorbeeld een raam of deur flink open te zetten. Het is aan te bevelen om ’s nachts in uw slaapkamer een raam op een kier te zetten waardoor de slaapkamer lucht en u tegelijkertijd frisse lucht krijgt. Als u vanwege overlast van verkeerslawaai of bezorgdheid voor inbraak geen raam open wilt zetten, is het aan te raden tenminste de gangdeur open te laten om een te sterke toename van het CO² (kooldioxide)-gehalte te verminderen. We bedoelen hiermee de CO² die we zelf uitademen.

Bij veel mensen is de woning geïsoleerd en zijn de kieren en spleten in huis dichtgemaakt. Daardoor besparen we energie. Dat is natuurlijk een goede zaak. Maar het is fout om te denken dat u nog meer op de stookkosten kan besparen door niet te ventileren. Door niet of niet goed te ventileren wordt uw woning namelijk vochtig. Vooral omdat het ‘leefvocht’ de woning niet uit kan. Het is echt veel voordeliger om elke dag wat frisse lucht op te warmen dan een nat huis warm en comfortabel te stoken. Een vochtige woning voelt koud aan. De lucht raakt bedompt omdat het ‘leefvocht’ en allerlei huisgeuren en schadelijke stoffen zoals bijvoorbeeld tabaksrook niet verwijderd wordt. Overdag stookt u weliswaar droog, maar alles komt in de warme lucht terug en ’s nachts slaat het dan weer als vocht neer op de muren of op het meubilair. Bij niet goed ventileren duurt het opwarmen van de woning ’s morgens ook veel langer omdat een vochtige woning veel moeilijker is op te warmen.

Dan stookt u wellicht op een lage temperatuur, bijvoorbeeld 13 – 15 ºC, zodat het vocht in huis niet volledig verdampt en het dus niet weg te ventileren is.

• Dan zijn de ventilatiekanalen in uw woning misschien verstopt. Soms vinden vogels het bijvoorbeeld een ideaal plekje om hun nest te bouwen.
• Dan wordt er wellicht in de woning zoveel vocht geproduceerd dat ook goed ventileren geen effect meer heeft. De vochtproductie is dan als volgt te beperken:
  • wasgoed buiten drogen;
  • beter centrifugeren;
  • geen gieter met water voor de planten op de verwarming zetten;
  • extra ventileren bij douchen en koken.

Vochtproblemen zijn te voorkomen door dagelijks goed te ventileren. Maak bewust gebruik van uitzetraampjes en houdt ventilatieroosters schoon en zet ze open. Ontluchtingsopeningen op zolder, in de doucheruimte en de keuken moeten beslist open blijven. Er moet constant frisse lucht uw huis binnen kunnen komen en lucht met waterdamp (leefvocht) en overige geuren moeten eruit kunnen. Ook huisdieren, planten en gasapparaten hebben zuurstof uit die frisse lucht nodig, elke dag.

Al is er overdag niemand thuis, zorg ervoor dat het niet te koud wordt. Te zuinig stoken kan vochtproblemen veroorzaken. Laat ook ’s nachts de temperatuur niet onder de 15 á 16 ºC komen.

• Ventileren tijdens het koken en tot een kwartier na het koken is noodzakelijk om het vrijgekomen vocht uit de woning te verdrijven. Zet de afzuigkap tijdens het kookproces op de hoogste stand en laat de ventilator nog minstens een kwartier na het koken aan staan.
• Hoewel douchen minder energie kost dan het nemen van een bad, komt er veel meer vocht vrij bij het douchen. Ventileer tijdens het douchen en tot een half uur daarna zeker met een vingerdikke opening in het uitzetraam. Ook als het erg koud is. Verwijder na het douchen het aanhangende water van de wanden en de vloer met een wissertje. Zo blijft er zeker één á twee liter minder vocht in huis!
• Plaats in een vochtige woning de meubels vrij van de buitenmuren. Enkele centimeters is al voldoende om achter de meubels luchtcirculatie mogelijk te maken, waardoor er geen vocht kan neerslaan.
• Zijn er meerdere personen in een kamer dan is het beter om een raampje open te laten. Hoe meer mensen er zijn, hoe meer behoefte er is aan verse lucht. Wij ademen een geringe hoeveelheid CO² in, maar circa 5% CO² weer uit. Dus er is een toenemende behoefte aan zuurstof!
• Een kruipruimte onder een benedenwoning kan erg vochtig zijn. Soms moet die zelfs worden gedraineerd.
• De vloer van uw woning moet goed afgesloten zijn: in de meterkast, rond een kruipluik, bij buizen die door de vloer gaan. Is dit niet het geval neem dan contact met ons op.
• Wist u dat in een vochtige woning mensen meer last blijken te hebben van aandoeningen aan de luchtwegen. Oorzaken kunnen zijn:
  • huisstofmijten (met het blote oog niet zichtbare beestjes):
  • schimmels;
  • bacteriën en virussen (die allerlei allergische reacties kunnen geven, zoals oorpijn, misselijkheid, astma, eczeem en hoesten en die ziektes kunnen overbrengen).
• De beste manier om de uitbreiding van huisstofmijt in de woning te beperken is en blijft: vochtbestrijding, en dus ventileren! Want in een vochtige omgeving voelen de minuscule kleine beestjes zich kennelijk het prettigst. Omdat huisstofmijt een voorkeur heeft voor een ruwe en onregelmatige ondergrond, zoals vaste vloerbedekking/tapijt, adviseren wij voor de slaapkamer een gladde vloerbedekking. Verplaatsing van voor het oog niet zichtbare stofdeeltjes (met onder andere droge huisschilfers en huisstofmijt) beperkt u door regelmatig te stofzuigen óf nog beter, het gebruik van een stofzuiger met extra filter. Voor mensen met problemen aan de luchtwegen (volgens schatting zo’n tien procent van de bevolking) zijn deze maatregelen aan te bevelen. Goed ventileren ter vermindering van vocht adviseren wij dan ook nadrukkelijk.
• Veel vocht wordt geproduceerd bij het drogen van de was binnenshuis. Als er vochtoverlast in huis is, dan kunt u overwegen om een droogcentrifuge aan te schaffen of een droogtrommel die ofwel het vocht direct naar buiten brengt of die het vocht laat condenseren.
• In ruimten waar gasapparaten branden is altijd voldoende verse lucht noodzakelijk om koolmonoxidevergiftiging te voorkomen. Voor de verbranding is veel zuurstof noodzakelijk. Onvolledige verbranding kan tot allerlei gevaarlijke situaties leiden.

Bovenstaande tips komen de gezondheid van u en uw huisgenoten en huisdieren ten goede. Ook voor uw meubilair, planten en gasapparaten bevelen wij de tips aan. Mocht u ondanks alles een vochtig huis houden, schakel ons dan in. Het kan zijn dat er dan aan of om de woning iets te veranderen valt waardoor de vochtigheid vermindert.